Matsalar mu a Arewa, rashin Shugabanci

Akwai wata hira da aka taɓa yi da dattijo, Alhaji Lema Jibrilu (Ɗan Iyan Katsina). Yace a rayuwarsa ya kafa kamfanoni aƙalla guda 22, amma galibinsu abinda ya kashe su shine SATA!

Alhaji Lema yace sata ne ake masa na yankan shakku. Ƙaramin misalin da ya bada shine: lokacin da yake ganiyar nomansa, a kaf Arewa gonakinsa ne mafi girma domin yana da gonaki ne in the range of 4,300 to 5,300 acres. Yace ya kan noma buhu 60,000 na masara, shinkafa dss. Mechanized farming yake, ga injinina. Tractors guda 20.

Amma da ma'aikata suka tasa shi gaba, dole ya rufe gonakin. Yace sai su ɗauki tractors ɗinsa su bada haya ba da saninsa ba, su sace masa petrol da diesel duka! Da ya gaji shine yayi ta rufe su sannu a hankali.

Da can baya ina da wani tunani cewa rashin sa ido ne yake sa ake yiwa mutane sata. Amma ba za ka gane stealing skills na mutanen ƙasar nan ba sai ka zama full scale investor. Lokacin za ka ga professional thieves sosai. Tun kusan shekaru 8 zuwa 9 aka bani labarin baƙar wahalar da turawa masu kamfanin P&G (masu Pampers da Oral-B) suka sha a hannun ƴan Najeriya. Factory na P&G an musu sata ba na wasa ba. A sace musu raw material, kuma a sace finished product ɗin akai kasuwa ana saidawa. Da turawan nan suka ji uwar bari, suka ga ana nema a durkusar da su, to ala tilas shine suka dasa cameras kaca-kaca a cikin factory ɗin. Ko wani lungu da saƙo kawai camera ne. Ko me zai faru, duk wanda zai musu sata suna kallon shi.

Kai babu satar da ta bani mamaki kamar wacce na taɓa ji na kamfanin FrieslandCampina WAMCO (masu Peak Milk). Wani ma'aikacinsu yake bani labari cewa ba sau ɗaya ba, ba sau biyu ba, sai ayi lodin tirela cike da madara ace za ta zo Depot na Arewa. Kwatsam sai ace mota ta ɓace. Mota fa tirela! Ko kuma motar ta zo Depot ɗin kaya basu cika ba, sai ace ko an yi fashi a hanya ko wani abu. Wannan duk ya faru ne kafin kamfanonin su waye da harkokin computer. Yanzu bana tsammanin akwai wanda zai yi wannan wautar ya tsira.

Duk wanda zai kafa business ya tabbatar yana da lokacin sa-ido (supervision). Ko baka da lokacin, to ka tabbatar kana da robust control system. Ka biya ma'aikata albashi mai ma'ana, sannan ka sa mu ido, ka takura su kada ka bar ƙofar sata komin ƙanƙantar ta. Idan ba haka ba, mutane za su rusa ka. I hate to say this amma mutanenmu suna da matsalar sata. Kuma ba wai ina nufin ƴan Arewa ba kawai, ina nufin duk ƙasar ne haka. Yadda ka ga shugabanni mafi yawa ɓarayi, to fa cikin talakawan ma abin kusan haka ne. Kana ɗauke idanunka za ka sha mamaki.

Wannan gyaran kuma iyaye ne za su yi shi. Sannan alƙalan kotu su tabbatar ana hukunci mai karya zuciya ga ɓarayi. Sannan gwamnati ta shafawa idanunta toka, duk wani hukuncin da kotu ta yanke, sai a tabbatar an zartas. Daga lokacin ne dukiyar mutane za ta samu salama.

Allah yasa mu ga qarshen Ta'addancin da ake yi a Arewa

A baya-bayan nan an samu rahotannin ƙaruwar kai hare-hare a arewa maso gabas da kuma arewa maso yammacin Najeriya, bayan wani ɗan lokaci na sassauci.

Lalata mutum-mutumin na nuni da irin ɓacin rai da 'yan ƙasar Ghana ke ciki sakamakon talauci da matsin rayuwar da suka fuskanta a mulkinsa.

Mutane da dama a lokacin sun soki matakin ƙera mutum-mutumin inda suka kira shi da 'yabon kai' a lokacin da ake fama da taɓarɓarewar tattalin arziƙi.

A watan da ya gabata ne aka fara lalata mutum-mutumin inda aka karya masa ƙafa, yanzu dai an kai ga lalata shi baki ɗaya.

LAIFUKA DA ANNABI YAYI HANI GA AIKATA SU.

(1) Daga ido a cikin sallah.

(2) Yin waige acikin sallah.

(3) Wuce wa gaban mai sallah.

(4) Nuna musulmi da makami.

(5) Zagin (yanayin) sanyi.

(6) Zagin (yanayin) zafi.

(7) Yin fitsari ko bayan gida. Acikin ruwa.

(8) Bayan gida (kashi) a hanya.

(9) Zaman hira bayan sallar isha.

(10) Zagin iska.

(11) Dagokan maibin sallah kafin liman.

(12) Yin rantsuwa lokacin ciniki koda kana da gaskiya.

(13) Yin aski ko yanke kunba,acikin goman farko na zulhajj.

(14) Aske gemu.

(15) Barin gashin baki.

(16) Barin tufafi suja kasa.

(17) Yin magana liman na huduba.

(18) Cin albasa, ko tafarnuwa lokacin shiga jama’a.

(19) Hassada.

(20) Bincike(mara kyau).

(21) Ha’inci. (22) Zalunci.

(23) Zagin musulmi.

(24) Cin mutuncin mutum.

(25) Gulma.

(26) Kin cika alkawari.

(27) Alfahari.

(28) Takama.

(29) Zato.

(30) Warewar mutum biyu (suyi magana) alhalin su ukune, batare da iziniba.

(31) Cutar da dabba.

(32) Cin riba.

(33) Riya.

(34) Kebewa da mace (ba ajnabiyyaba).

(35) Kallon mace (wadda ba ajnabiyyaba).

(36) Rantsuwa akan karya.

(37) Yawan rantsuwa.

(38) Yin koyi da kafiri.

(39) Yin tsarki da hannun dama.

(40) Barin wuta akunne lokacin barci.

(41) Tafiya da takalmi daya.

(42) Zuwa gun bokaye.

(43) Aje kare a gida (banda na farauta ko gidan Gona).

(44) Daura ma dabba karaurawa.

(45) Ware juma’a don yin azumin nafila.

(46) Yin rantsuwa da wani abu ba Allah ba.

(47) Kiran wani da sunan sarkin sarakuna. (Allah ne sarkin sarakuna).

(48) Abota da fasiki.

(49) Fadin August yayi ruwa (wata ko tauraro).

(50) Zagin zakara.

(51) Kafirta musulmi.

(52) Mace tai azumin nafila batare da izinin mujin taba (in yana nan).

(53) Kaurace ma gadon miji ga mace.

(54) Cin abinci da hannun hagu.

(55) Zama akan kabari.

(56) Fita garin da annoba ta afka mashi.

(57) Shiga garin da annoba ta afka masa.

(58) Fifita danda acikin ‘ya’ya.

(59) Yin azumi har akai dare.

(60) Tsafi.

(61) Cin mushe.

(62) Cin hanci.

Allah ya bamu iKon kiyayewa

Har an manta da cases irin nasu DCP Abba Kyari, wanda mutane su ka dinga nuna mishi goyon baya don son rai. Case ɗin sa ya shafi safarar tramol da ya kai na Naira Biliyan 3, wanda tramol ɗin na wani ɗan kasuwa ne mai suna Cif Afam Mallinson.

A wasu ƙasashen duniya da yanzu Cif Afam da Abba Kyari sun zama tarihi, da yanzu ana zuwa a na nuna makwancinsu, sun zama izna ga ƴan baya. Don kuwa hukuncin safarar miyagun kwayoyi rataya ne. Yanzu kalli Arewa misali, yadda miyagun kwayoyi su ka ɓata rayukan dubbunan matasa, kalli misalin Shamsiyya da aka kama kwanakin nan.

Wasu su na goyon bayansa ne don aikin da ya yi, amma kuma wannan ɓarnar da ya yi ta isa sosai ta ruguje aikinsa, har a biyo shi mugun bashi ma. Wasu kuma saboda ƙabilanci ne da zallar son zuciya, waɗannan sai dai mu ce Allah ya kyauta musu. Allah ya yi mana katangar karfe da muguwar kaddara.

Abubuwa da kowace mace ya kamata ta sani kafin aure .

Ba wani namiji cikakke Mara Aibu ko Mara Laifi, don haka kada ki yi tsammani mijinki lallai sai ya zama Kamalalle maras aibu .

Maza na iya zama kamar yara a wasu loƙuta—ki kasance da haƙuri da tausayi, kamar uwa.
Ki saurare shi sosai fiye da yi Masa Ƙorafi.—hakan yana taimaka miki ki fahimce shi sosai.

Kada ki yi gasa da mijinki; ku yi aiki tare a matsayin tawaga.
Kada ki yi ƙoƙarin zama daidai ta Kanki da shi ta kowane fanni;
Tsakaninki da shi kowa akwai ɓangaren da ya kamata yafi ƙarfi akai don haka ke da shi ba kishiyoyi bane face masu kula da bangaren da kowannensu yafi ƙwarewa, Ko a rayuwa bakaninke ba zai yi aikin Mai gini ba. Don haka ke ba zaki iya ɗaukar nauyin dawainiyar ciyar da shayarwa ba shi kuma ba zai yi aikin ciki da renon yara ba.

Yi sauri ki nemi gafara idan kin yi kuskure—yana haifar da zaman lafiya.

Guji Yin kishi mai Tsanani hakan yana kawo kwanciyar Hankali.

Zaki iya duba wayarsa idan ya zama dole, amma haƙuri da kau da kai shine Mafi Riba.

Kada ki bar gidan zuwa nesa ba tare da sanar da shi ba, hakan na iya haifar da zargi da Kuma nuna raini.

Ki koya abincin da yake so kuma ki dafa masa idan zai yiwu.

Kada ki bar shi ya shigo gida ɗauke da kaya—ki taimaka masa, ko da da riƙe masa Baƙar ledar da ya ruƙo a hannu ne wannan alamar girmamawa ne.

Ku tsara kasafin yadda za'a Kashe kuɗi tare—yana saka wa ku dinga tausayi da amincewa da juna.

Ki kasance mai ba shi shawara, ba mai sukar shi ba.

Ki tuna, rawarki ita ce ki goya masa baya a matsayin mataimakiyar sa.

Ki koyo dabi'u masu kyau da halaye daga wajen mahaifiyarki.

Idan kuna da yara, kada ki manta ki kula da mijinki shima.

Ki yi masa murmushi akai-akai—yana sanya masa farin ciki.

Ki tarbe shi da kyau lokacin da ya dawo daga aiki, kuma idan ya yiwu, ki rungume shi.

Kada ki bar shi ya fita daga gidan ba tare da ya ci abinci ba, hakan bashi damar buɗe ƙofofin fara kula mata a titi.

Idan yana fushi, ki kasance mai kwanciyar hankali kuma ki guji jayayya.

Ki kiyaye ɗakin kwanciyar ku ya kasance mai tsabta kuma mai kyawu, duk fushin da kuke da juna kada ki yadda ku raba shimfiɗa hakan yana saka wa ya fara tunanin dama ace mace biyu ce da shi.

Guji ajiye kaya a kan gado—wasu maza basa son hakan.

Ki kasance mai tsafta , da gudun ya dinga ganinki da ɗaurin ƙirji.

Ki kula da 'yan uwansa da girmamawa kamar na naki.

Ki tambayi labarin danginsa akai-akai don nuna damuwarki.
Ki koyi yadda za ki magance sabani cikin hikima.

Wannan shine abinda Maza Omega kawai ke buƙata daga Matarsu ta aure.
---

Rahotanni nacewa zuwa yanzu gwamnonin Arewa biyu ne kenan da na Bauchi dana Kano , suka yi watsi da dokar tare da bayyana ta a matsayin wata hanya da aka kirkira domin kuntatawa talakan Arewa.

A baya bayan nan fadar Shugaban Kasa ta nemi gwamnan Bauchi Bala Muhammad ya janye kalamansa akan dokar harajin ta Tinubu cikin sa'a 24 ,Inda gwamnan yace barazanar fadar ta Shugaban kasa ba zata razana shi ya fasa fadar ra'ayinsa ba ,sai Kuma gashi gwamnan jihar Kano Alhaji Abba Kabir Yusuf shima yabi sahun gwamnan na Bauchi.

Me kuke tunanin zai faru idan gwamnonin Arewa suka ci gaba da fitowa suna watsi da dokar ta haraji?

Hakan ya nuna hankalin gwamnonin na Arewa ya fara karkatowa kan bukatun talakawansu ko kuwa me kuka fahimta?

Muna dakon ra'ayinku

WATA SABUWA: Matan ‘Yan Shi'a Sun Lashi Takobin Kawo Salon Alkur'ani Day Maimaikon Al'adar "Kauyawa Day" Da Ake Yi Yayin Bukukuwan Aure A Arewacin.

A Cewar Su, Burin Su Shine Lamarin Ya Zama Ruwan Dare Kamar Yadda Sa Hijabi Ya Mamaye Al'umma Musulman Najeriya.